ШКАРУПИ — ЕТИМОЛОГІЯ
шкору́па «шкаралупа; кірка на поверхні землі»
псл. [skorupa] «шкаралупа» нез’ясованого походження;
вважається результатом спрощення первіснішого псл. [*skor(o)lupa] (Miklosich EW 302; Преобр. II 308), пор. р. скорлупа́ «шкаралупа», укр. шкаралу́па (‹ *скоролу́па), слн. skorlúp «кірка на зораній землі після дощу» чи *skololupa (Machek ESJČ 547–548);
пов’язується також зі *skora «кора; шкіра» (Фасмер III 652; КЭСРЯ 412; Schuster-Šewc 1445);
бр. [скору́па] «кора, шкаралупа; струп», п. skorupa «черепок; шкаралупа; [черепиця]», ч. skořápka, ст. skořіpina, [škorupa], слц. škrupina, [skorupa, škorupa, škarupa, škorúpka] «тс.», вл. skorpa, škorpi(z)na «тс.», škerpawa «шкаралупа (горіха, яйця); черепашка, мушля; панцир (черепахи)», нл. škorpina «тверда шкаралупа; черепашка, мушля», полаб. st’öraip (‹ *skorupъ) «шкаралупа (яйця, горіха); стручок зеленого гороху; черепашка слимака», схв. ско̏рӯп «вершки», скору̀пак «молода шкірка (на рані, що загоюється)»;
Фонетичні та словотвірні варіанти
скору́па
«шкаралупа; черепашка молюска»
шкару́па
«шкаралупа»
шкаруплий
«тс.»
шкаруха
«кора»
шкорупкий
«негладкий, зашкарублий»
шкурупа́йка
«шкаралупа яйця»
Етимологічні відповідники
Слово | Мова |
скору́па «кора, шкаралупа; струп» | білоруська |
skorpa «тс.»«шкаралупа (горіха, яйця); черепашка, мушля; панцир (черепахи)» | верхньолужицька |
škorpi(z)na «тс.»«шкаралупа (горіха, яйця); черепашка, мушля; панцир (черепахи)» | верхньолужицька |
škerpawa «тс.»«шкаралупа (горіха, яйця); черепашка, мушля; панцир (черепахи)» | верхньолужицька |
škorpina «тверда шкаралупа; черепашка, мушля» | нижньолужицька |
st'öraip «шкаралупа (яйця, горіха); стручок зеленого гороху; черепашка слимака» (‹ *skorupъ) | полабська |
*skorupъ | полабська |
skorupa «черепок; шкаралупа; [черепиця]» | польська |
skorupa «шкаралупа» | праслов’янська |
*skor(o)lupa | праслов’янська |
*skora «кора; шкіра» | праслов’янська |
скорлупа́ «шкаралупа» | російська |
ско̏рӯп «вершки» | сербохорватська |
скору̀пак «молода шкірка (на рані, що загоюється)» | сербохорватська |
škrupina | словацька |
skorupa «тс.» | словацька |
škorupa «тс.» | словацька |
škarupa «тс.» | словацька |
škorúpka «тс.» | словацька |
skorlúp «кірка на зораній землі після дощу» | словенська |
*skololupa | словенська |
шкаралу́па (‹ *скоролу́па) | українська |
skořápka | чеська |
skořіpina (ст.) | чеська |
škorupa (ст.) | чеська |
Етимологічний словник української мови Інституту мовознавства ім. О.О. Потебні НАН України